Ana içeriğe atla

Makamsal Türk Müziğinde Aralıklar ve Koma Değerleri

Batı müziğinde iki sesin arası iki eşit parçaya bölünmektedir ve arada kalan ses diyez ya da bemol ifadeleriyle tanımlanır. Ancak Türk Müziğinde iki notanın arası her birine koma ismi verdiğimiz 9 eşit parçaya ayrılmaktadır. 1,4,5 ve 8 komanın özel isimleri ve harfleri(rumuz) vardır. Makamları ortaya çıkaracak olan dörtlü ve beşliler oluşturulurken bu isimler ve harflerden yararlanılır.

Müzik dersinde Uygulama Örneği - Hayvanlar Karnavalı - Saint-Seans

Öğrenciler sıkıcı öğretmenlerden hoşlanmaz. Kimse de sıkıcı öğretmen olmak istemez, ancak istemek yetmez. Yaratıcı oLmak lazım ve değişik uygulamalar bulmak zorundayız.
Ara ara sınıflarda uyguladığım ve öğrencilerimin hoşuna giden uygulamalardan da bahsetmek istiyorum blog'da. İşte bunlardan bir tanesi....
Cezayir asıllı Fransız besteci "CamiLLe Saint-Seans"ın “Le Carnaval des Animaux” ( HayvanLar KarnavaLı) isimli çalışmasını dinletiyorum derslerde. Önce tahtaya yukarıdan aşağıya doğru eserde kuLLanıLmış hayvanLarın/ortamLar-durumLar'ın isimLerini ( sırasının hiçbir önemi yok ) yazıyorum. Ardından eserLeri dinLetiyorum.
Uzun kulaklı ( Eşek ) kişiler 
(Personnages aux longues oreilles/ Persons with long ears): 
Yaylılar, yay çekişleri yoluyla eşeklerin anırmasını bize anlatırlar.


”Kuğu”, yukarıda da ifade edildiği üzere “Hayvanlar Karnavalı”nın en meşhur bölümü olup Saint-Saëns’nın hayattayken çalınmasına izin verdiği tek bölümdür.  Çello solosu, bölümün adına yakışan biçimde son derece zariftir. Çello ile kuğunun suyun üstünde kayıp gitmesi ve piyanolar yardımıyla da sudaki dalgalanmalar ifade edilir.



Yabani eşeklerle zıtlık teşkil eden bir yavaşlık söz konusudur. İşin komik yanı, kaplumbağalar, Offenbach’ın “Orfeus Cehennemde” isimli eserindeki “Can-can” dansını yaparlar. 
Yaylılar notaları uzattıkça uzatırlar ki bu da hayvanların yavaşlığını ifade eder.



Yaylılar, iki piyano, flüt ve glas harmonika ile suyun altındaki dünyada buluruz kendimizi. Balıkların yüzüşü gerçeğe dönüşür neredeyse.




Saint-Saëns, burada önce kendi eseri “İskeletlerin Dansı”na göndermeler yapar. Fosiller, 
ksilofonun sesiyle hayata dönerler. Piyano ve yaylıların da eşlik ettiği bu bölümde Saint-Saëns, 

biri, günümüzde İngilizce olarak “Twinkle Twinkle Little Star” olarak da bilinen 

iki Fransız çocuk şarksından yararlanır. 
Rossini’nin Sevil Berberi’nden “Una voce poco fa” aryası da bu bölümü süsler.



Yaylılar ailesinin en büyük üyesi kontrbas sayesinde hikayeye filin girişini kolayca anlarız. Vals eşliğinde fili düşünmek keyif vericidir. 


Kangurular iki piyanonun tuşları üzerinde zıplayıp sıçrarlar.


Guguk kuşu (Le coucou au fond des bois / The cuckoo in the depths of the wood):
İki piyano ve klarnet kullanılır.  Klarnetten gelen hiç değişmeyen iki nota, Guguk kuşunu ifade eder. 
Ormanın sessizliğinde karanlık ve huzur hakimdir.


Flüt, tez canlıdır, kıpır kıpırdır; kuşların sesidir. Yaylılar ve piyano geri plandaki diğer kuşları yansıtır.
Gözümüzü kapatıp kuşları hayal ettiğimizde onların kanatlarında özgürlüğe uçtuğumuzu düşünmek hiç de zor olmaz.


(Introduction et marche royale du lion/ Introduction and royal march of the lion): 
Girişin ardından piyano ve yaylılar, ormanların kralı aslanın geçişini yansıtan 
görkemli ve majestik bir atmosfer yaratırlar; son derece etkileyicidir. 
Kükremeleri bile duymak mümkündür.

Yaylılar ve piyano, hayvanların yem yemelerini ve bu arada birbirleriyle çekişmelerini yansıtır.



Öğrencilerle birlikte hangi hayvan sesinin takLit edildiğini buLuyoruz. En son oLarak da sadece öğrencilere soruyorum, hangi hayvanı temsil eden müziğin çaldığını.
Eserde aslında toplam 15 bölüm var, ancak ben "finale, introduction, vahşi ( bu böLümLer ne bende ne de öğrencilerimde böyle bir etki/tesir bırakmadığı için ) ve pianist'i katmıyorum bu çalışmaya. ( eserlerin üzerine tıklayarak istediğinizi indirebilirsiniz )
Eserin Tamamı



Kaynak

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Türkiye'deki - Ülkemizdeki Başlıca Müzik Türleri

TÜRKİYE’DEKİ BAŞLICA MÜZİK TÜRLERİ  Halk müziği : Türkiye'nin çeşitli yörelerinde farklı ağızlar ve formlarda söylenen yöresel etnik müziklerin tümüdür. Yapısal olarak folklorun bir parçasıdır. Anadoluhalk müziği, sözlü halk müziği ve sözsüz halk müziği olmak üzere ikiye ayrılır. Sözlü halk müziğine genel olarak türkü adı verilir. Sözsüz halk müziği ise düzenli yöresel çalgı ezgileridir. Türk halk müziği formları : Halk türkülerinin ölçülü olanına kırık hava, ölçüsüz olanına uzun hava denir. Kırık Hava : Ritmik karakterleri ve ölçüleri belirgin olan ezgilerdir. Düzenli bir ritim özelliği göstermekle birlikte geleneksel söyleyiş kalıplarına bağlı olarak icra edilen bir formdur. Uzun Hava : Geleneksel Türk halk müziğinde genel olarak serbest ritmli (usulsüz) olarak söylenen ezgi türüdür.  Başlıca formları, bozlak , gurbet havası, hoyrat , divan, yol havası, Arguvan ağzı, Çamşıhı ağzı, maya , barak ağzı ve müstezattır. Başlıca çalgılar : Bağlama ( Saz ), Kaval , Kemençe , Zur

Ortaokul Müzik Dersi Notları Hakkında / Kaç Not Vereceğiz?

EKLEME :  26 Temmuz 2014   Ölçme Değerlendirme Yönetmeliği ' nde yapılan değişikliğe göre en az ( ikisi   sınav  --e-okulda   sınav bölümüne yazılacak-- biri ders içi etkinlik ) 3 not girilecek . Performans görevi kaldırıldı ya hani... artık en az 4 not verme zorunluluğu yok anlayacağınız. a) Haftalık ders saati üç ve üçten az olan derslerde iki, üçten fazla olan derslerde ise üç sınav yapılır. Sınavların zamanı, en az bir hafta önceden öğrencilere duyurulur. Bir sınıfta/şubede bir günde yapılacak sınav sayısı 8 inci sınıfta üçü, diğer sınıflarda ikiyi geçemez. Sınavların süresi bir ders saatini aşamaz. Zümrelerde iki sınav bir ders ve etkinliklere katılım notu verilecektir diye karar almak gerekir (sınavlardan birisi yazılı yapılacaksa bu da belirtilmelidir) Hangi ölçeği kullanacağımıza da kendimiz karar verip zümreye yazıyoruz. Sınavlardan birisini isterseniz yazılı yapabilirsiniz ama ben ikisini de uygulama şeklinde yapıyorum ve değerlendirme ölçeği hazırlıyorum. Lisele

Masal ( DağLar Ardında bir Orman Varmış ) Nota EşLik Melodika&Blok Flüt

Dağlar ardında bir orman varmış ( 2 ) Orda bütün hayvanlar mutlu yaşarmış ( 2 ) Bir insan gelmiş çok da zalimmiş ( 2 ) Vurmuş bir bir onları kesmiş ormanı ( 2 ) Yağmur yağmamış güneş açmamış. ( 2 ) O zalimin sonunu gören olmamış ( 2 ) --------------------- Söz-Müzik: Salih AYDOĞAN EşLik: Y. BİŞGEN