Ana içeriğe atla

Makamsal Türk Müziğinde Aralıklar ve Koma Değerleri

Batı müziğinde iki sesin arası iki eşit parçaya bölünmektedir ve arada kalan ses diyez ya da bemol ifadeleriyle tanımlanır. Ancak Türk Müziğinde iki notanın arası her birine koma ismi verdiğimiz 9 eşit parçaya ayrılmaktadır. 1,4,5 ve 8 komanın özel isimleri ve harfleri(rumuz) vardır. Makamları ortaya çıkaracak olan dörtlü ve beşliler oluşturulurken bu isimler ve harflerden yararlanılır.

PİRİ REİS

İnsanların matematiğe ve astronomiye ilgi duymalarının nedenlerinden biri de denizciliktir. Denizcilikte önemli olan problem, özellikle açık denizde, dünyanın tam olarak neresinde olduğunuzu bilmektir. Bunun için de teorik olarak yapacağınız ölçümler Dünya'nın Güneş'e göre nerede olduğunu bilmeniz; Güneş'in etrafında dönerken Dünya o sırada nerede ve kendi etrafındaki dönüşü sırasında o anda nerede? Bunu da birkaç ölçümle ve trigonometri ile yapabilirsiniz. Tabii bugün bütün bilgiler bilgisayarlara ve uydulara yüklenmiş durumda. Ufak bir sinyalle biz bu bilgileri bilgisayarda işletip yerimizi tam olarak alıyoruz.Fakat eskiden bu hesaplar elle yapılıyordu.Bugün olduğu gibi haritalar eskiden de çok önemliydi. Haritalar deyince Osmanlıların haritacılık konusundaki katkılarından söz etmek gerekir. Burada akla ilk gelen isim elbette ki Piri Reis.

Piri Reis, 1470 yıllarında Anadolu'da doğmuş. Amcası Kemal Reis ile bir süre korsanlık yapmış. Daha sonra Osmanlı donanmasına katılmışlar. Piri Reis adını ilk kez Venedik kavaşları sırasında duyuyoruz.Daha sonra Mısır seferine katılmış ve Mısır deltasının haritasını çizmiş. Hazırladığı ilk dünya haritasını 1521 yıllarında padişaha sunmuş. Bu haritanın özelliği Amerika'nın doğu kıyılarını veriyor olması. Bu haritayı hangi teknikle hazırlamış olduğunu Piri Reis anlatmamış.Fakat böyle bir haritanın bu kadar büyük bir hassasiyetle hazırlanabilmesi için derin bir matematik ve coğrafya bilgisine ve astronomiye gerek var. Demek ki Piri Reis bu bilgilere sahipmiş, fakat her nedense yazdığı kitapta bunlardan bahsetmemiş.

Osmanlıların Hint Denizi macerasının başlaması Piri Reis'in yaşadığı döneme rastlar. Osmanlılar Akdeniz'de gösterdiği başarıyı Hint Denizi'nde gösterememişlerdir.Hint Denizi'nde başarısız olan donanmayı kurtarmak için Piri Reis, Hint Kaptanlığına getirilir. Portekizlilerle yaptığı zorlu bir savaşı kazanır ve Portekizlileri sıkıştırır. Fakat kendi donanması da harap olmuştur. Şansını zorlamaz ve Portekizlilerle makul bir anlaşma yapıp onları bırakır. Saray entrika çevresinde bu olay Piri Reis'in Portekizlilerden rüşvet alıp onları bıraktığı şeklinde kotarılıp padişaha yetiştirilir.

Bunun üzerine Piri Reis idam edilir.


Sinan Sertöz
"Matematiğin Aydınlık Dünyası"
TÜBİTAK
6.BASIM

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Türkiye'deki - Ülkemizdeki Başlıca Müzik Türleri

TÜRKİYE’DEKİ BAŞLICA MÜZİK TÜRLERİ  Halk müziği : Türkiye'nin çeşitli yörelerinde farklı ağızlar ve formlarda söylenen yöresel etnik müziklerin tümüdür. Yapısal olarak folklorun bir parçasıdır. Anadoluhalk müziği, sözlü halk müziği ve sözsüz halk müziği olmak üzere ikiye ayrılır. Sözlü halk müziğine genel olarak türkü adı verilir. Sözsüz halk müziği ise düzenli yöresel çalgı ezgileridir. Türk halk müziği formları : Halk türkülerinin ölçülü olanına kırık hava, ölçüsüz olanına uzun hava denir. Kırık Hava : Ritmik karakterleri ve ölçüleri belirgin olan ezgilerdir. Düzenli bir ritim özelliği göstermekle birlikte geleneksel söyleyiş kalıplarına bağlı olarak icra edilen bir formdur. Uzun Hava : Geleneksel Türk halk müziğinde genel olarak serbest ritmli (usulsüz) olarak söylenen ezgi türüdür.  Başlıca formları, bozlak , gurbet havası, hoyrat , divan, yol havası, Arguvan ağzı, Çamşıhı ağzı, maya , barak ağzı ve müstezattır. Başlıca çalgılar : Bağlama ( Saz ), Kaval , Kemençe , Zur

Ortaokul Müzik Dersi Notları Hakkında / Kaç Not Vereceğiz?

EKLEME :  26 Temmuz 2014   Ölçme Değerlendirme Yönetmeliği ' nde yapılan değişikliğe göre en az ( ikisi   sınav  --e-okulda   sınav bölümüne yazılacak-- biri ders içi etkinlik ) 3 not girilecek . Performans görevi kaldırıldı ya hani... artık en az 4 not verme zorunluluğu yok anlayacağınız. a) Haftalık ders saati üç ve üçten az olan derslerde iki, üçten fazla olan derslerde ise üç sınav yapılır. Sınavların zamanı, en az bir hafta önceden öğrencilere duyurulur. Bir sınıfta/şubede bir günde yapılacak sınav sayısı 8 inci sınıfta üçü, diğer sınıflarda ikiyi geçemez. Sınavların süresi bir ders saatini aşamaz. Zümrelerde iki sınav bir ders ve etkinliklere katılım notu verilecektir diye karar almak gerekir (sınavlardan birisi yazılı yapılacaksa bu da belirtilmelidir) Hangi ölçeği kullanacağımıza da kendimiz karar verip zümreye yazıyoruz. Sınavlardan birisini isterseniz yazılı yapabilirsiniz ama ben ikisini de uygulama şeklinde yapıyorum ve değerlendirme ölçeği hazırlıyorum. Lisele

Masal ( DağLar Ardında bir Orman Varmış ) Nota EşLik Melodika&Blok Flüt

Dağlar ardında bir orman varmış ( 2 ) Orda bütün hayvanlar mutlu yaşarmış ( 2 ) Bir insan gelmiş çok da zalimmiş ( 2 ) Vurmuş bir bir onları kesmiş ormanı ( 2 ) Yağmur yağmamış güneş açmamış. ( 2 ) O zalimin sonunu gören olmamış ( 2 ) --------------------- Söz-Müzik: Salih AYDOĞAN EşLik: Y. BİŞGEN