Batı müziğinde iki sesin arası iki eşit parçaya bölünmektedir ve arada kalan ses diyez ya da bemol ifadeleriyle tanımlanır. Ancak Türk Müziğinde iki notanın arası her birine koma ismi verdiğimiz 9 eşit parçaya ayrılmaktadır. 1,4,5 ve 8 komanın özel isimleri ve harfleri(rumuz) vardır. Makamları ortaya çıkaracak olan dörtlü ve beşliler oluşturulurken bu isimler ve harflerden yararlanılır.
SÖZCÜKLER dergisinin yeni sayısında, şairlerin birbirine bakışını gösteren, Türk şiiri, eleştirisi açısından dikkate değer bir belge yayımlandı.
Aynı sayfada, Cahit Sıtkı Tarancı'nın daktiloya çekilmiş bir şiiri ile, bu şiiri okuduktan sonra Názım Hikmet'in el yazısıyla ona cevap sayılacak şiiri var.
Belgeyi Piraye Hanım arşivinde Yeşim Bilge bulmuş ve Sözcükler'e göndermiş.
Önce açıklayıcı notu okuyalım:
"Yan sayfada gördüğünüz tek yaprakta iki şiir var: Biri, Cahit Sıtkı Tarancı'nın 1947'de yazdığı 'Bir Şey' adlı şiir, o sıralar dergilerde yalnızca birinci bölümü yayımlanabildiği için tamamı daktiloyla yazılıp, şiirin kendisine adandığı Názım Hikmet'e bir dost aracılığıyla elden yollanmış.
Názım Hikmet, şiiri okuyunca, 'bir garip kuş', 'otur denmiş oracıkta oturmuş', 'hapislerde çürür' gibi sözlerle, sevgiyle de olsa, bir başkasının kendine acıyarak bakmasından rahatsız olmuş, kendisine yakıştırılan tanımlara kızarak aynı şiirin altına 'Yatar Bursa Kalesinde' adlı şiiri yazmış."
Önce, Cahit Sıtkı Tarancı'nın 'Bir Şey' şiirini okuyalım:
Bir şey ki hava gibi ekmek gibi su gibi
lázım insana lázım onsuz yaşanmıyor
ama baba gibi dost gibi yavuklu gibi
kalb titremeden göz yaşarmadan anılmıyor..
Bir şey ki gözümüzde memleket kadar aziz
aşkettiğimiz kendimize dert ettiğimiz
adını çocuklarımıza bellettiğimiz
bir şey ki artık hasretine dayanılmıyor
II
Bir şey daha var yürekler acısı
utandırır insanı düşündürür
öylesine başka bir kalp ağrısı
alır beni ta Bursa'ya götürür
Yeşil Bursa'da konuk bir garip kuş
otur denmiş oracıkta oturmuş
ta yüreğinden bir türkü tutturmuş
ne güzel şey dünyada hür olmak hür
Benerci, Jokond, Varanüç, Bedrettin
hey kahbe felek ne oyunlar ettin
en yavuz evladı bu memleketin
Názım ağbey hapislerde çürür.
Aynı sayfaya Názım Hikmet'in el yazısıyla yazdığı Yatar Bursa Kalesinde şiiri ve altında N.H.Ran imzası var:
Sevdalınız komünisttir,
on yıldan beri hapistir,
yatar Bursa kalesinde.
Hapis ammá, zincirini kırmış yatar,
en álá bir mertebeye ermiş yatar,
yatar Bursa kalesinde.
Memleket toprağındadır kökü,
Bedreddin gibi taşır yükü,
yatar Bursa kalesinde.
Yüreği delinip batmadan,
şarkısı tükenip bitmeden,
cennetini kaybetmeden,
yatar Bursa kalesinde.
* * *
SANATÇI duyarlığına örnek iki iyi şiir. Geniş anlamda bakarsanız, belki de birbirini tamamlıyor.
Yorumlar