Müzikte Aralıklar ( interval ) - teorik -

 

🎓 GENEL HEDEF

Amaç:

• Aralıkların isimlendirme sistemini anlamak

• Yarım ve tam seslerle ilişkisini kavramak

• Nota ismine göre aralık hesaplamayı öğrenmek

• Piyano/gitar üzerinde teorik örneklerle pekiştirmek

---

🟢 AŞAMA 1: BASİT (Giriş Seviyesi)

🎯 Öğretim Hedefleri:

• Aralık nedir?

• Tam ses, yarım ses nedir?

• 2’li, 3’lü gibi aralık isimlerini tanıma

🔍 Konular:

1. Aralık Tanımı

   • Aralık: İki nota arasındaki yükseklik farkı

   • Aralıklar nicelik (2’li, 3’lü) ve nitelik (majör, minör vs.) içerir

2. Tam Ses – Yarım Ses

   • Piyano klavyesiyle göster: C – D = tam ses, E – F = yarım ses

   • Gitarla: Aynı telde ardışık perde = yarım ses

3. Tam (Perfect) Aralıklar

   • P1 (Birlik), P4, P5, P8 (Oktav)

   • Tanımları ve örnekleri (C – G = P5)

4. Aralık Nasıl Sayılır?

   • Harf sayma: C → G = C(1) D(2) E(3) F(4) G(5) = 5’li

📚 Egzersiz Önerileri:

• “C ile E arası kaçlıdır?”

• “C’den 5’li olan nota nedir?”

• Piyano/Gitar şemalarıyla gösterimler

---

🟡 AŞAMA 2: ORTA (Temel Teori)

🎯 Öğretim Hedefleri:

• Aralıkların niteliklerini öğrenme (Majör, Minör)

• Yarım ses sayma alışkanlığı kazanma

• Majör-Minör farkını anlamak

🔍 Konular:

1. Majör – Minör Aralıklar

   • 2’li, 3’lü, 6’lı, 7’li aralıklar

   • Majör = daha geniş, Minör = 1 yarım ses dar

2. Yarım Sesle Aralık Hesaplama

   • C → E = 4 yarım ses = Majör 3’lü

   • C → E♭ = 3 yarım ses = Minör 3’lü

3. Pratik Sayma ve Tanıma

   • Tablo: Her aralık kaç yarım ses?

Aralık	Yarım Ses
Majör 2’li	2
Minör 3’lü	3
Majör 3’lü	4
Tam 5’li	7
Oktav	12

📚 Egzersiz Önerileri:

• “C – E kaç yarım ses?”, “Bu aralık nedir?”

• Gitar ve piyano üzerinde pozisyonları analiz et

• Karışık aralık eşleştirme alıştırmaları

---

🔴 AŞAMA 3: ZOR (İleri Teori)

🎯 Öğretim Hedefleri:

• Azaltılmış ve artırılmış aralıkları anlamak

• Teorik olarak enharmonik farkları kavramak

• Zor aralıkları hesaplayabilmek

🔍 Konular:

1. Artırılmış & Azaltılmış Aralıklar

   • Majör aralık ↑1 yarım ses = Artırılmış

   • Minör veya Tam aralık ↓1 yarım ses = Azaltılmış

2. Triton (Tritone) Kavramı

   • P4 ↑ veya P5 ↓ = 6 yarım ses

   • Örn: C – F# ya da C – G♭

3. Enharmonik Eşitlikler

   • G# = A♭ gibi

   • C – G# = Artırılmış 5’li, C – A♭ = Minör 6’lı

4. Ters Aralık (Inversion)

   • C – E = Majör 3’lü → E – C = Minör 6’lı

   • Toplam 9 eder: 3 + 6 = 9

📚 Egzersiz Önerileri:

• “Bu aralık artırılmış mı, azaltılmış mı?”

• “G♭ ile E arası nedir?”

• Ters çevirme egzersizleri

----------------

🟢 SEVİYE 1 – TEMEL (Aralık Kavramı, Tam/Yarım Ses)

✅ Test – Doğru/Yanlış (5 puan/soru)

“Doğru” olanlara D, “Yanlış” olanlara Y yazınız.

1. İki nota arasındaki yükseklik farkına aralık denir. (  )

2. C – D arası yarım sestir. (  )

3. Piyano klavyesinde ardışık iki tuş her zaman tam sestir. (  )

4. C – E notaları arasında 3 nota vardır. (  )

5. Tam ses, iki yarım sese eşittir. (  )

---

✏️ Alıştırma – Aralığı Say (5 puan/soru)

Aşağıdaki notalar arasındaki kaçlı olduğunu yazınız (sadece nicelik).

Örnek: C – G → 5’li

1. C – E = ______

2. D – A = ______

3. F – B♭ = ______

4. A – C = ______

5. G – G = ______

---

🟡 SEVİYE 2 – ORTA (Majör-Minör Tanımı, Yarım Ses Sayma)

✅ Çoktan Seçmeli Test (5 puan/soru)

Doğru cevabı işaretleyiniz.

1. C – D kaç yarım sestir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

2. 3 yarım ses içeren aralık hangisidir?
A) Majör 2’li B) Majör 3’lü C) Minör 3’lü D) Tam 5’li

3. C – A♭ aralığı nedir?
A) Minör 6’lı B) Majör 6’lı C) Azaltılmış 7’li D) Triton

4. 4 yarım seslik aralık aşağıdakilerden hangisidir?
A) Majör 3’lü B) Minör 3’lü C) Majör 2’li D) Artırılmış 2’li

5. G – B♭ aralığı nedir?
A) Majör 3’lü B) Minör 3’lü C) Triton D) Azaltılmış 5’li

---

✏️ Alıştırma – Aralık Türünü Yaz (Majör/Minör/Tam)

Aşağıdaki örneklerin türünü belirtin:

Örnek: C – G → Tam 5’li

1. D – F = __________________

2. E – G# = __________________

3. A – F = __________________

4. G – D = __________________

5. F – A = __________________

---

🔴 SEVİYE 3 – ZOR (Artırılmış, Azaltılmış, Ters Aralık)

✅ Boşluk Doldurma (5 puan/soru)

1. C – F# aralığı _____________ olarak adlandırılır.

2. Minör 3’lü ters çevrilirse _____________ olur.

3. C – B♭ aralığı _____________’dir.

4. P5 ↓1 yarım ses = _____________

5. C – G♭ ve C – F# aynı sesleri verir ama farklı adlandırılır. Bu tür ilişkiye _____________ denir.

---

✏️ Aralık Belirt (Yazılı Egzersiz)

Aşağıdaki örnekleri analiz edip tam türünü yazın:

1. C – A# = __________________

2. E – C = __________________

3. G – E♭ = __________________

4. D – G# = __________________

5. A♭ – B = __________________