Güzel Sanatlar Lisesi & Eğitim Fakültesi ( Müzik ) Kulak İşitme Yetenek Sınavları Hazırlık Programı

 Güzel Sanatlar Liseleri'ne ya da Müzik Eğitim Fakülteleri'ne girmek için her yıl düzenlenen yetenek sınavları, öğrencilerin sanatsal potansiyellerini ve teknik becerilerini ölçer. Bu sınavlara hazırlanırken disiplinli ve sistemli bir çalışma programı izlemek başarının anahtarıdır. İşte size temel, orta ve ileri seviyelerde bir hazırlanma programı ve sınavda başarılı olmak için ipuçları:

Kulak eğitimi, müzik yetenek sınavlarının bel kemiğidir. Bu becerileri geliştirmek için bolca pratik yapmak ve düzenli egzersizlerle pekiştirmek gerekir. İşte hem Orta Seviye hem de İleri Seviye Kulak Eğitimi için daha detaylı açıklamalar ve örnek egzersizler, notalarla desteklenmiş haliyle:

Kulak Eğitimi (Duyum): Orta Seviye Detaylı Egzersizler

Bu aşamada, tek sesleri tanıma beceriniz olduğunu varsayıyoruz ve artık aralıkları, iki sesi aynı anda duymayı, melodileri yazmayı ve ritmsel dikteleri pratik etmeye başlıyoruz.

1. İki Ses Tanıma (Aralıklar)

Aralıklar, iki nota arasındaki mesafeyi ifade eder. Bu seviyede temel aralıkları (ikili, üçlü, dörtlü, beşli, altılı, yedili, sekizli) ve bunların majör/minör, tam/eksik/artık özelliklerini duyarak ayırt etmeye başlamanız gerekiyor.

Egzersizler:

• Tek Tek Aralıkları Tanıma: Bir piyano veya klavye kullanarak (ya da bir müzik uygulamasıyla) aşağıdaki aralıkları sırayla çalın ve dinleyin. Her birini çalmadan önce adını söyleyin ve zihninize kazıyın.

  • Majör İkili (Tam Ses): Do - Re

  • Minör İkili (Yarım Ses): Mi - Fa, Si - Do

  • Majör Üçlü: Do - Mi

  • Minör Üçlü: Re - Fa

  • Tam Dörtlü: Do - Fa

  • Artık Dörtlü / Eksik Beşli (Trition): Fa - Si (veya Si - Fa) - Bu aralığın kendine özgü, gergin bir sesi vardır.

  • Tam Beşli: Do - Sol

  • Majör Altılı: Do - La

  • Minör Altılı: Mi - Do (üst oktav)

  • Majör Yedili: Do - Si

  • Minör Yedili: Re - Do (üst oktav)

  • Tam Sekizli (Oktav): Do - Do (üst oktav)

• Soru-Cevap (Dinle ve Söyle): Bir arkadaşınızdan veya bir uygulamadan yukarıdaki aralıkları rastgele çalmasını isteyin. Duyduğunuz aralığın adını (örneğin, "Majör Üçlü" veya "Tam Dörtlü") söyleyin. Cevabınızı kontrol edin. Doğru bildikleriniz için kendinizi tebrik edin, yanlış bildiklerinizi tekrar dinleyin.

• Aralık Şarkıları: Bazı şarkıların açılış notaları belirli aralıkları akılda tutmaya yardımcı olabilir. Örneğin:

  • Majör Üçlü: "Kum Gibi" (Sezen Aksu) - ilk iki notasında

  • Tam Dörtlü: "İstiklâl Marşı - başlangıcı

  • Tam Beşli: "Twinkle, Twinkle, Little Star" veya "Yıldızların Altında" - başlangıcı

2. Melodi Yazma/Tekrarı (Melodik Dikte)

Bu egzersiz, duyduğunuz melodiyi notalarla kağıda dökme veya bir enstrüman üzerinde çalma becerisini geliştirir.

Egzersizler:

• Basit Melodilerle Başlayın: Önce Do Majör veya La Minör gibi bilindik gamlar içindeki 4-8 notalık basit melodilerle başlayın. Temiz bir ses kaynağı kullanın (piyano, flüt, kayıt).

  • Örnek Melodi 1 (Do Majör):

    G | C D E F | G F E D | C - - - |
    

    Talimat: Bu melodiyi birkaç kez dinleyin. Her notayı teker teker iç sesinizle yakalamaya çalışın. Sonra porteye doğru notaları yerleştirin. Ritimleri de doğru yazdığınızdan emin olun.

  • Örnek Melodi 2 (Do Majör):

    G | G A G F | E D C D | E - - - |
    

    Talimat: Öncekiyle aynı şekilde, dinleyin, notaları tanıyın ve yazın.

• Adım Adım İlerleme:

  1. Dinle ve Tekrarla (Mırıldan): Melodiyi baştan sona birkaç kez dinleyin. Mırıldanarak veya sesli olarak doğru bir şekilde tekrar edebildiğinizden emin olun.

  2. Ritimleri Belirle: Melodiyi dinlerken, her notanın ne kadar süre çaldığına (ritmine) odaklanın. Notaların değerlerini (dörtlük, sekizlik vb.) belirleyin.

  3. Not pitchlerini Bul: Her notanın hangi pitch'te (Do, Re, Mi vb.) olduğunu belirlemeye çalışın. Bir piyano veya enstrümanla kontrol edebilirsiniz.

  4. Yaz ve Kontrol Et: Belirlediğiniz notaları ve ritimleri porteye yazın. Sonra yazdığınızı çalın veya söyleyin ve orijinal melodiyle karşılaştırın.

3. Ritimsel Dikte

Bu egzersiz, duyduğunuz ritmik kalıpları notalarına dökme becerisini geliştirir. Metronom kullanmak çok önemlidir.

Egzersizler:

• Basit Ritim Kalıpları: Öncelikle dörtlük, sekizlik, onaltılık notalar ve suslarla oluşturulmuş basit kalıplarla başlayın.

  • Örnek Ritim 1 (4/4'lük):

    X | ♩ ♩ ♪ ♪ | ♩. ♪ ♩ | ♩ - - - |
    

    Açıklama: Dörtlük nota (♩), sekizlik nota (♪), noktalı dörtlük nota (♩.), dörtlük sus ( - ). Talimat: Metronom eşliğinde bu ritmi birkaç kez dinleyin. Her bir vuruşta hangi notaların veya susların olduğunu belirleyin ve porteye yazın.

  • Örnek Ritim 2 (3/4'lük):

    X | ♩ ♪ ♪ ♩ | ♩. ♪ - | ♩ - - |
    

    Talimat: Öncekiyle aynı şekilde, dikkatlice dinleyin ve yazın. Özellikle noktalı notalara ve suslara dikkat edin.

• Adım Adım İlerleme:

  1. Metronom Ayarı: Sizin için rahat bir tempo belirleyin (örneğin, 60-80 bpm).

  2. Vuruşları Say: Ritmi dinlerken, her bir ölçüdeki vuruşları saymaya çalışın (örneğin 4/4'lük ise 1-2-3-4).

  3. Notaların Değerlerini Belirle: Her bir sesin veya susun ne kadar sürdüğünü (dörtlük, sekizlik vb.) belirleyin.

  4. Yaz ve Kontrol Et: Belirlediğiniz ritimleri porteye yazın ve sonra yazdığınız ritmi metronom eşliğinde alkışlayarak veya vuruş yaparak orijinaliyle karşılaştırın.

---

Gelişmiş Kulak Eğitimi: İleri Seviye Detaylı Egzersizler

Bu aşamada, Orta Seviye becerilerinizi sağlamlaştırmış olmanız ve artık daha karmaşık müzikal yapıları analiz etmeye hazır olmanız gerekiyor.

1. Çok Ses Tanıma (Akorlar)

Artık aynı anda çalınan üçlü veya dörtlü akorları (armonik dikte) tanımaya çalışacaksınız. Majör, Minör, Eksiltilmiş (Diminished) ve Artırılmış (Augmented) akorlar temel akorlardır.

Egzersizler:

• Temel Akorları Dinleme ve Ezberleme: Her bir akor tipinin kendine özgü bir "rengi" veya "duygusu" vardır. Bu akorları bir piyano veya klavye üzerinde çalın ve ayırt edici seslerini zihninize kazıyın.

  • Majör Akor (Parlak, Kararlı): Kök ses, Majör Üçlü, Tam Beşli (Örnek: Do Majör - Do, Mi, Sol)

  • Minör Akor (Hüznü, Melankolik): Kök ses, Minör Üçlü, Tam Beşli (Örnek: La Minör - La, Do, Mi)

  • Eksiltilmiş Akor (Diminished - Gergin, Çözülme İhtiyacı): Kök ses, Minör Üçlü, Eksik Beşli (Örnek: Si Eksiltilmiş - Si, Re, Fa)

  • Artırılmış Akor (Augmented - Esrarengiz, Asılı Kalmış): Kök ses, Majör Üçlü, Artık Beşli (Örnek: Do Artırılmış - Do, Mi, Sol#)

• Akor Tanıma (Soru-Cevap): Bir arkadaşınızdan veya uygulamadan bu akorları rastgele çalmasını isteyin. Duyduğunuz akorun tipini (majör, minör, diminished, augmented) söyleyin.

• Akor İnvazyonları (Çevrimleri): Akorların kök, birinci çevrim ve ikinci çevrim hallerini dinleyip tanımaya çalışın. Bu, akorların farklı ses pozisyonlarında nasıl duyulduğunu anlamanıza yardımcı olur.

2. Melodik ve Ritmik Dikte (Karmaşık Dikteler)

Bu egzersizlerde, daha uzun, daha karmaşık ritimler ve atlamalı (sekizli, yedili gibi geniş aralıklar içeren) melodiler kullanılır.

Egzersizler:

• Daha Uzun Melodiler: 8-16 notalık, içinde atlamalı aralıklar ve farklı nota değerleri (noktalı ritimler, senkoplar) bulunan melodiler üzerinde çalışın.

  • Örnek Melodi 3 (4/4'lük, La Minör):

    G | A G F E | D E F G | A - - - |
    

    Talimat: Bu melodiyi dinlerken, önce ritmi yakalayın. Ardından notaların bir önceki notaya göre yukarı mı aşağı mı gittiğine, ne kadar aralıkla gittiğine odaklanın. Notaları porteye yazarken ritimlerini de doğru gösterin.

• Daha Karmaşık Ritimler: Senkoplu, noktalı, üçlemeli ve onaltılık grupları içeren ritimler üzerinde çalışın.

  • Örnek Ritim 3 (4/4'lük, Senkoplu):

    X | ♪♩♪ ♪♩♪ | ♩. ♪ ♩ | ♪♩♪ ♪ - |
    

    Açıklama: Burada "♩♪♩" gibi senkoplu (vurgunun yer değiştirdiği) kalıplar var. Talimat: Metronomu yavaşça başlatın ve ritmi birkaç kez dinleyin. Senkoplu kısımların nasıl duyulduğuna dikkat edin. Sonra notalarını ve suslarını yazın.

• Adım Adım Yaklaşım (Karmaşık Dikteler İçin):

  1. Bütününü Dinle: Melodiyi/ritmi baştan sona birkaç kez dikkatlice dinleyin. Genel havasını, temposunu ve ölçü birimini (4/4'lük, 3/4'lük vb.) anlamaya çalışın.

  2. Ritimleri Belirle: Önce sadece ritme odaklanın. Her bir ölçüdeki nota değerlerini ve susları belirleyin. Alkışlayarak veya masaya vurarak pratik yapın.

  3. Melodik Hatları Çıkar: Ritimleri belirledikten sonra, her bir notanın pitch'ini (Do, Re, Mi vb.) belirleyin. Notaların birbirine göre konumuna (yüksek mi alçak mı, adım adım mı atlamalı mı) odaklanın.

  4. Parça Parça Çalış: Uzun bir melodiyse, ilk iki ölçüsünü dinleyip yazın. Sonra diğer iki ölçüsüne geçin. Parçaları birleştirdiğinizden emin olun.

  5. Kontrol Et: Yazdığınız dikteyi çalın veya söyleyin ve orijinal kayıtla karşılaştırın. Hatalarınızı belirleyip düzeltin. Bu adım çok önemli!

3. Melodik-Ritmik Hafıza

Bu egzersizler, duyduğunuz uzun ve karmaşık müzikal cümleleri hafızanızda tutma ve doğru bir şekilde tekrar etme veya notaya dökme becerisini geliştirir.

Egzersizler:

• Ezgi Tekrarı (Daha Uzun): Bir piyano veya başka bir enstrüman tarafından çalınan 8-16 notalık, birden fazla ölçüyü içeren ezgileri dinleyin ve hatasız bir şekilde söyleyerek veya çalmaya çalışın.

  • Örnek Ezgi (Popüler Bir Melodi): Bir "Neşeli Günler" veya "Kedi Canını Senin" gibi herkesin bildiği, ancak belirli karmaşıklıkta olan bir melodiyi seçin.

    G | C C G G | A A G - | F F E E | D D C - |
    

    Talimat: Bu melodiyi dinleyin. Hafızanıza kazıyın. Sonra notasız bir şekilde söyleyerek veya enstrümanınızla çalmaya çalışın.

• Ritim Tekrarı (Daha Uzun ve Karmaşık): Birden fazla ölçüden oluşan, içinde farklı nota değerleri (üçleme, onaltılık, senkop) ve susların bulunduğu ritim kalıplarını dinleyin ve alkışlayarak veya bir vurmalı çalgıyla (ritim çubuğu vb.) doğru bir şekilde tekrar edin.

  • Örnek Ritim (4/4'lük, Karmaşık):

    X | ♪ ♪ ♩ ♪ ♪ | ♩. ♪ ♪ ♪ | ♩ ♪ ♪ ♪ ♩ | ♪ ♩ - - |
    

    Talimat: Bu ritmi dinleyin. İçinizde sayarak veya notaları hayal ederek ritmi yakalayın. Sonra aynı ritmi alkışlayarak veya vurarak tekrar edin.

• Hızlı Dinle-Tekrarla: Melodileri veya ritimleri bir kez dinledikten sonra hemen tekrar etmeye çalışın. Bu, kısa süreli hafızanızı ve reaksiyon sürenizi artırır.

Bu egzersizleri yaparken sabırlı olun ve kendinize karşı nazik davranın. Her yeni başlangıçta zorlanmak doğaldır. Önemli olan düzenli pratik yapmak ve her gün biraz daha ilerlemektir. Başarılar dilerim!

şuraya ve ŞU siteye de göz atmanızı öneririm.