Sayın veliler,
Ergenlik dönemi bir kriz dönemi olarak nitelendirilmektedir. Bazı araştırmalar bunun doğru olmadığını gösterseler de bu döneme özgü sorunların yaşandığı gözlenmektedir. Bugünkü konuşmada bu dönem neyi temsil etmektedir ve ne tür sorunlarla yüzleşmek zorunda kalmaktayız, hatalı ana-baba tutumları nelerdir ve sorunları çözmede bize ne yardım eder bu konular üzerinde duracağım. Söyleşi sırasında konuşmamı bitirmemi beklemeden sorular yöneltmenizi ve anlaşılmayan noktaları iletmenizi tercih ederim.
Size klasik psikanalitik modelden sözetmeyecegim. Daha çok ROL Kuramından söz edeceğim. Çocuğun ilk önemli öğrenme dönemi 0–5 yaş arasındaki dönemdir. Bu dönemde çocuk anne ile iletişiminde “birlikte olma” “birlikte hissetme” ve “birlikte yapma” deneyimlerini yasar. Eğer bu dönem sağlıklı olarak geçirilememişse ergenlik döneminde de ortaya çıkabilecek olan sorunların temeli atılmaya başlanmış olacaktır. Cesaret bizi ilerlemeye ve sağlıklı olmaya iter, kaygı ise gerilemeye ve sağlıksızlığa yönlendirir. Bu noktada ana baba rollerinin önemi ortaya çıkar ve ergen ya yeni kimliğini kazanma sürecinde (ki burada sözünü ettiğimiz öncelikle cinsel kimliktir ) cesaret ile ve ailesini desteği ile gelişimini tamamlar ya da kaygı nedeni ile nevrotik davranışlar sergileyerek aileyi karşısına alır, yalnızlık yaşar, Sorunlarını paylaşamaz ve birçok önemli şeyden en son anne babanın haberi olur. Bu tür sorunlu çocukların çoğu zaman aşırı koruyucu, engelleyici, yasaklayıcı anneleri ki bu anneler kendi hayatlarındaki olmayan anne baba figürlerini kompanse etmektedirler ve toleranssız, mükemmeliyetçi ve çocukların problemlerine yeteri kadar ilgi göstermeyen babalarının oldukları dikkat çekicidir. Bu anne babaların tutumları içe dönük, yalnızlık çeken kişilik yapısının oluşmasına yol açabilir. Eğer anne-baba sorunlara karşı ilgisiz ve zorlayıcı ise ve anne baba arasında çatışma varsa bu ana babaların çocukları da saldırgan ve anti sosyal davranışlar sergileyebilirler. Bir başka grup anne baba ise tutulmayan sözler veren, sevgiyi ve güven duygusunu pek az yaşatan ya da çocuklarının bunları zaten bildikleri var sayan gruptur. Bu anne babaların çocukları çevre ile sağlıksız ilişkiler kurarlar ve çatışmalıdırlar.
Ön ergenlik dönemi bir bocalama dönemidir.( Kavga eden kız ve erkek çocuklar örneği ) Kız çocuklar anneden erkek çocuklar ise babadan ilk cinsel rollerini almışlardır ve şimdi bunları uygulamaya koymak üzeredirler. Bunun dışında bir birey olarak kabul görmek onlar için önemli olmaya başlamaktadır. Anne babalar ise çifte standartlarını sürdürmektedirler. İşlerine geldiğinde sen daha çocuksun, işlerine geldiğinde sen artık büyüdün çocuk değilsin demektedirler. Bu öfkeyi arttırır ve güvensizliği körükler. Bir başka önemli nokta ise çocuğu engellerken sana güveniyoruz başkalarına güvenmiyoruz masalıdır. Bazı çocuklar bu nedenle çevreye karşı aşırı güvensiz ve kaygılı olmakta, bazı çocuklar ise bunu kandırılma olarak algılayıp anne babaya öfke duymaktadırlar. İletişim gitgide kopmaktadır.
İLetişim HataLarı
* Tartışmak savaşmaktır.
* Uyumsuzluk kaba davranmayı gerektirir.
* Anlamak kabul emektir.
* Güvenmek çabuk kanmamayı getirir.
* Diyaloğu sürdürmek davranışı onaylamak anlamına gelebilir.
* Dürüstlük saflık olabilir.
* Konum değiştirmek geriye adım atmaktır.
* Başkasını mantıklı olmaya yöneltmek onu dize getirmeyi gerektirir.
( yazının devamı için TIKLayınız )
Uzm.Psk.Dns. Deniz ALtınay
Istanbul Psikodrama Enstitüsü Başkanı
Psikodramatist
Yorumlar